หุ่นกระบอกน้ำ

                                                    

หุ่นกระบอกน้ำ เป็นการแสดงหุ่นกระบอกของเวียดนาม มีการแสดงเฉพาะที่ฮานอย ในโรงละครริมทะเลสาบฮว่านเกี๋ยม บนถนนดิงห์เตียมฮว่าง ในประเทศไทยมีการนำมาแสดงบางส่วนที่พัทยา

ใช้ผู้เชิดอยู่หลังมู่ลี่ไม้ไผ่ที่มีการพรางไว้ ตัวหุ่นเชิดจะอยู่ที่ปลายไม้ที่ยาวพอที่จะยื่นออกมานอกฉากที่ผู้เชิดบังคับ มีกลไกบังคับมือหรืออวัยวะของหุ่นที่ทำจากไม้ฉำฉาที่เบาและพยุงน้ำหนักเมื่ออยู่ในน้ำ และการเชิดต้องไม่ให้เห็นไม้บังคับหุ่น จึงทำให้ดูเหมือนหุ่นมีลีลาของตน

วิธีการแสดง

สำหรับนักแสดงหุ่นกระบอกน้ำ ผู้แสดงจะอยู่หลังฉากซึ่งมีระดับน้ำสูงถึงเอว เพื่อควบคุมการเคลื่อนไหวของหุ่นโดยใช้ไม้ไผ่ลำยาว แต่เทคนิคการเชิดจะได้รับการรักษาไว้เป็นความลับ เรื่องราวก็เกี่ยวกับวีถีชีวิต ประเพณี ความเชื่อของชาวเวียตนาม ชวนให้ติดตามมากเองก่อนการแสดงมีดนตรีพื้นเมืองโบราณบรรเลง “โหมโรง” ก่อน เครื่องดนตรีที่โดดเด่น ในวงก็คือ “พิณสายเดี่ยว” รูปร่างดูละม้ายพิณพม่า แต่ว่าพิณนี้มีเพียงหนึ่งสาย มีคันไม้โด่เด่ขึ้นมาสำหรับใช้ปรุงแต่งเสียงให้อ่อนเอื้อยเจื้อยแจ้ว เกิดความลื่นไหลต่อเนื่อง เพลงที่บรรเลงบางเพลงมีการขับร้อง แม้จะไม่รู้ความแต่ก็ได้อรรถรส สัมผัสได้ถึงความไพเราะ จากลีลา น้ำเสียง

 คนชักหุ่นอยู่หลังม่านมู่ลี่ มีจำนวนราว 10 คน ตัวหุ่นเคลื่อนไหวบนผิวน้ำ บางช่วงจมลงไป บางช่วงก็เผินขึ้นเหนือผิวน้ำ โดยมีคันไม้พร้อมสายชักหุ่น ที่ซับซ้อน แต่ใช้การได้ดี ทำให้หุ่นทุกตัวเคลื่อนไหวได้หลากหลายอิริยาบถ หกคะมำคว่ำคะเมน ตีลังกาได้แปดตลบโดยกลไกไม่ขัดข้อง ทั้งดนตรีประกอบและบทพากย์ บทร้อง ก็สอดคล้องสอดรับกันเป็นอันดี การเดินเรื่องก็กระชับ ฉับไว แต่ละตอนใช้เวลาสั้นๆ 10-15 นาที มีทั้งหมด 10-12  ตอน ใช้เวลาแสดงทั้งหมดประมาณ 2 ชั่วโมง

        โรงละครหุ่นกระบอกน้ำ (Municipal Water Puppets) • ที่ตั้ง : ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของทะเลสาบฮว่านเกี๋ยม บนถนนดิงห์เตียมฮว่าง (Pho Dinh Tien Hong) ค่าเข้าชมละครหุ่นกระบอกน้ำ 20,000 และ 40,000 ดอง เปิดการแสดงวันละหลายรอบ การแสดงหุ่นกระบอกน้ำของเวียดนาม ถือได้ว่าเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของชาติทีเดียวและกำลังจะสูญหายไปจากโลก การแสดงหุ่นกระบอกน้ำเริ่มต้นบริเวณดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขง จากการที่บริเวณนี้มีน้ำท่วมทุกปีจึงให้เกิดแรงบันดาลใจให้คิดค้นการละเล่นเพื่อสร้างความบันเทิงระหว่างที่น้ำท่วมเป็นเวลานาน• สำหรับนักแสดงหุ่นกระบอกน้ำ ผู้แสดงจะอยู่หลังฉากซึ่งมีระดับน้ำสูงถึงเอว เพื่อควบคุมการเคลื่อนไหวของหุ่นโดยใช้ไม้ไผ่ลำยาว แต่เทคนิคการเชิดจะได้รับการรักษาไว้เป็นความลับ เรื่องราวก็เกี่ยวกับวีถีชีวิต ประเพณี ความเชื่อของชาวเวียตนาม ชวนให้ติดตามมาก

โรงละครหุ่นกระบอกน้ำ - เรยเนื้อกทังลอง(Water Puppet Theatre - Roi Nuoc Thang Long) หุ่นกระบอกน้ำเป็นศิลปะการแสดงที่หาดูได้ยากของชาวเวียดนาม ซึ่งในปัจจุบันนี้เหลือเพียงไม่กี่คณะเท่านั้น การแสดงหุ่นกระบอกน้ำนั้น มีต้นกำเนิดอยู่ที่ฮานอยนั่นเอง เพราะในอดีตนั้น แม่น้ำซ่งโหงจะท่วมฮานอยอยู่ทุก ๆ ปี ชาวบ้านจึงคิดค้นการแสดงนี้ขึ้นมาเพื่อใช้แสดงในระหว่างที่น้ำท่วม เพื่อผ่อนคลายความทุกข์    ผู้เชิดหุ่นกระบอกน้ำนั้น ต้องแช่น้ำครึ่งตัวเพื่อเขิดหุ่นกระบอกน้ำซึ่งมีน้ำหนักร่วม 20 กิโลกรัมด้วยไม้ไผ่   

ประเภทของการแสดง 
 เรื่องราวที่นิยมนำมาแสดงในละครหุ่นกระบอกน้ำ มักจะเป็นเรื่องเทพนิยายและวิถีชีวิตของเกษตรกร อย่างเช่น เรื่องพระเจ้าหลีไทโตกับเต่าศักดิ์สิทธิ , พิธีเก็บเกี่ยวข้าว เป็นต้น

  การแสดงแบ่งเป็นชุดๆ เสนอเรื่องราวเกี่ยวกับวิถีชีวิตของชาวเวียดนาม การทำมาหากินปลูกข้าว จับปลา เลี้ยงเป็ด เลี้ยงควาย สัตว์ในตำนานเช่น เต่า พญานาค มังกร ศิลปะการละเล่นพื้นบ้าน เป็นต้น มีฉากทำด้วยไม้ไผ่เป็นผืนมู่ลี่กางไว้เรี่ยผิวน้ำ มีหลืบหัวท้าย และกลาง ให้ตัวหุ่นออกมาโลดเล่นเหนือม่านมู่ลี่เป็นฉากฝ้าสีฉูดฉาด จับจีบสวยงาม อยู่ในซุ้มที่ตกแต่งเป็นรูปทรงสถาปัตยาคารเวียดนาม 

 การแสดงหุ่นกระบอกน้ำ  เวียดนาม

 ดนตรีที่ใช้ในการบรรเลง